Πέρασε στην αιωνιότητα, αφήνοντας χθες την τελευταία του πνοή σε ηλικία 86 χρονών ο διεθνούς φήμης ζωγράφος Αλέκος Φασιανός, αφήνοντας δυσαναπλήρωτο κενό στην τέχνη παγκοσμίως.
Ο σπουδαίος ζωγράφος, ο οποίος τα τελευταία δυο χρόνια αντιμετώπιζε πολλαπλά, σοβαρά προβλήματα υγείας, «έφυγε» καθώς κοιμόταν, στο σπίτι του στου Παπάγου, που πάντα τον ενέπνεε για να δημιουργεί, ανάμεσα στα άφθονα και εξαιρετικά έργα τέχνης που ο ίδιος είχε φιλοτεχνήσει, έχοντας δίπλα του την αγαπημένη του σύζυγο Μαρίζα και τα λατρεμένα του παιδιά Βικτώρια και Νίκο.
Η κηδεία του σπουδαίου εικαστικού, για τον οποίο θρηνεί πόλη η Ελλάδα, θα γίνει αύριο Τρίτη το μεσημέρι στις 2 μμ στο νεκροταφείο του Παπάγου.
Είχα την τύχη και την τιμή να τον γνωρίσω.
Εμβληματική και ασυμβίβαστη προσωπικότητα, σφράγισε την εποχή του με το ιδιαίτερο στυλ του και με τα έργα του, (που είχαν σαν βασικά θέματα τον άνθρωπο, τη φύση και το περιβάλλον) και έτυχε διεθνούς αναγνώρισης, όχι μόνο γιατί έκανε καριέρα στο Παρίσι, αλλά γιατί συμμετείχε ενεργά στις πνευματικές αναζητήσεις και στη διαμόρφωση του πολιτισμού (τον οποίο τον είχε άλλωστε σπουδάσει) και του κλίματος μιας ολόκληρης εποχής, κρατώντας αλώβητη την ελληνική του ταυτότητα, την αγάπη του για τη μυθολογία, τη γνώση της αγιογραφίας και του Βυζαντίου και της εθνικής μας ψυχοσύνθεσης.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι το 2010 του είχε απονεμηθεί το μετάλλιο του Αξιωματούχου των Τεχνών και των Γραμμάτων εκ μέρους του γαλλικού κράτους, απονέμοντάς του τη μεγαλύτερη τιμή που αποδιδόταν τότε από τη Γαλλία σε έναν καλλιτέχνη για τη δημιουργία του ανά τον κόσμο, το 2013 το μετάλλιο του Αξιωματικού της Λεγεώνας της Τιμής και πρόσφατα, το 2021, το εξαιρετικά τιμητικό παράσημο του Διοικητή της τάξης των Γραμμάτων και των Τεχνών- «Commandeur de l’ordre des Arts et des Lettres» που του απένειμε η Γαλλική Δημοκρατία και το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας, που αποτελεί την ύψιστη τιμή και την έμπρακτη αναγνώριση της Γαλλικής Κυβέρνησης για την τεράστια συμβολή του στα Γράμματα και τις Τέχνες στην Γαλλία.
Χαρακτηριστικό δε της αναγνωρισιμότητάς του είναι ότι έχουν γυριστεί τέσσερις ταινίες για την ελληνική και τη γαλλική τηλεόραση, ενώ κυκλοφορούν μονογραφίες που αναφέρονται στην εικαστική παραγωγή του.
Ωστόσο και παρά την διεθνή αναγνωρισιμότητα του ονόματός του, ο Αλέκος Φασιανός κράτησε χαμηλό προφίλ.
Ο εκλιπών με τη σύζυγο του Μαρίζα, ιδιοκτήτρια της γκαλερί «Ίρις» και την κόρη του Βικτόρια η οποία ασχολείται και αυτή με τον χώρο της τέχνης
Λιτός και απέριττος, λιγομίλητος και εσωστρεφής, έβρισκε διέξοδο έκφρασης μόνο στα σπουδαία του έργα και σε βαθυστόχαστες συζητήσεις με φίλους του λογοτέχνες και ζωγράφους και γενικά ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, όπως ο Ντιμπιφέ, ο Ιβ Ναβάρ και ο Αραγκόν, ο Βαγγέλης Χρόνης, ο Σωτήρης Σόρογκας, ο Παύλος Σάμιος, ο Γιώργος Σταθόπουλος, ο Νίκος Σταμπολίδης, ο Βασίλης Θεοχαράκης, και απέφευγε τα «δήθεν» και στημένα καλέσματα και τα κοσμικά gala γιατί δεν ήθελε να αναλωθεί σε ανούσιες και «ρηχές»συνευρέσεις
Στοχαστής και φιλόσοφος, εμπνευστής ρητών και σύντομων αλλά εύστοχων προτάσεων που εμπεριείχαν βαθειά νοήματα ζωής, με καυστικό χιούμορ, οξυδέρκεια, αισιοδοξία, χαρά για τη ζωή, αγάπη για τον άνθρωπο, ρεαλιστική προσέγγιση των πραγμάτων συνορευόμενη με φαντασία, και με διεισδυτική ματιά και σκέψη που «έγδυνε» τα πράγματα από το υπερφίαλο περιτύλιγμά τους, ο μεγάλος δάσκαλος έκρυβε πίσω από το σκυφτό του κεφάλι και το συχνά φαινομενικά σκυθρωπό, αυστηρό και αγέλαστο βλέμμα του μια ευαίσθητη ψυχή μικρού παιδιού, αυθεντική, αναλλοίωτη, αμόλυντη, με αξίες αναπαλλοτρίωτες και αγέρωχο ήθος, υψηλή ποιότητα και παιδεία! Ο εμπνευσμένος αυτός καλλιτέχνης έκρυβε μια γνήσια, αυθεντική, μια “original” προσωπικότητα, που δεν την διαπραγματευόταν με κανένα και για κανένα αντάλλαγμα. Μια κρυστάλλινη ατόφια προσωπικότητα σαν ακατέργαστο διαμάντι πολλών καρατίων, που έλαμψε συχνά και με τις δωρέες έργων του σε δημοπρασίες για φιλανθρωπικούς σκοπούς!
Λάτρης του γιαπωνέζικου φαγητού, αλλά και της παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας, αγαπούσε τη Τζιά, όπου παντρεύτηκε κυριολεκτικά «εν μία νυκτί» τη σύντροφο της ζωής του, τη δικηγόρο και γκαλερίστρια Μαρίζα, που στάθηκε δίπλα του δυνατά και στα εύκολα και στα δύσκολα και τον στήριξε αποτελεσματικά, με το επικοινωνιακό της χάρισμα, την ευφυία της, την καλοσύνη της και την εξωστρέφεια της.
Η Μαρίζα Φασιανού με τον εκλιπόντα σύζυγο, δάσκαλο και μέντορα της
«Η τέχνη μπορεί να γίνει και με ευτελή υλικά» της είχε πει 1 μέρα πριν τον γάμο τους, όταν ο ίδιος της φιλοτέχνησε το νυφικό από χοντρό χαρτί και το στεφάνι του γάμου τους από μεταλλικά κουτιά αναψυκτικών…
Τέτοιοι άνθρωποι δεν πεθαίνουν ποτέ…Ζουν μέσα από τα έργα τους και το πνεύμα τους και περνούν στην αιωνιότητα…
Όπως είπε και η Μαρίζα Φασιανού στην ΕΡΤ· «Μπορεί να έφυγε από τη ζωή αλλά μέσα από τα έργα του και την προσωπικότητά του, ο Αλέκος θα μείνει αιώνιος. Ο Αλέκος Φασιανός δεν είναι ύλη αλλά πνεύμα»
Καλό ταξίδι στο φως, Αλέκο μας…Adieu…
Ο Αλέκος Φασιανός γεννήθηκε στην περιοχή της Πλάκας στην Αθήνα. Σπούδασε βιολί στο Ωδείο Αθηνών και ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών το διάστημα 1956-1960 στο εργαστήριο του Γιάννη Μόραλη. Μελέτησε την αρχαία ελληνική αγγειογραφία και τη Βυζαντινή εικονογραφία. Παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας στην École des beaux-arts του Παρισιού, με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης (1962-1964), κοντά στους Clairin και Dayez. Το 1966 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, ενώ από το 1974 ζει και εργάζεται στο Παρίσι και την Αθήνα. Από το 1959, χρονιά της πρώτης ατομικής του παρουσίασης στην Αθήνα, έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από εβδομήντα ατομικές εκθέσεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Παρίσι, Μόναχο, Τόκυο, Αμβούργο, Ζυρίχη, Μιλάνο, Βηρυτό, Στοκχόλμη, Λονδίνο και αλλού.
Συμμετείχε επανειλημμένα σε ομαδικές εκθέσεις και γνωστές διεθνείς διοργανώσεις ανά την υφήλιο. Ο Φασιανός ασχολήθηκε επίσης με τη χαρακτική, το σχεδιασμό αφισών, καθώς και τη σκηνογραφία, συνεργαζόμενος κυρίως με το Εθνικό Θέατρο (Αμερική του Κάφκα σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού, 1975, Ελένη του Ευριπίδη, 1976, Όρνιθες του Αριστοφάνη, 1978 κ.ά.).
Ανέλαβε την εικονογράφηση αρκετών βιβλίων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, γνωστών ποιητών και συγγραφέων. Έχει επίσης εκδώσει και δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά. Για το σύνολο της δουλειάς του έχουν γυριστεί τέσσερις ταινίες για την ελληνική και τη γαλλική τηλεόραση, ενώ κυκλοφορούν μονογραφίες που αναφέρονται στην εικαστική παραγωγή του. Το 1999 ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ σε τιμητική (μη εκλόγιμη) θέση. Απεβίωσε σε ηλικία 86 ετών στις 16 Ιανουαρίου 2022.
Το χαρακτηριστικό ύφος του Φασιανού διαμορφώνεται στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Τρία βασικά θέματα έμειναν αναλλοίωτα στη διάρκεια της πορείας του: άνθρωπος, φύση, περιβάλλον. Η σπουδή του ελληνικούπολιτισμού και η ενασχόληση με τις γραφικές τέχνες και τη χαρακτική επηρέασαν και το ζωγραφικό του έργο. Στις πρώτες συνθέσεις του κυριαρχεί η μορφή του αξιωματικού με τα φουσκωτά, κόκκινα μάγουλα, τα φανταχτερά σιρίτια στη στολή και το γελοιογραφικά υποβλητικό ύφος. Σταδιακά οι μορφές κινούνται και αποκτούν δική τους ζωή. Γίνονται ζεύγη που γεμίζουν το χώρο μόλις αγγίζουν η μία την άλλη, μένοντας ωστόσο ενωμένες σχεδιαστικά σε μία μάζα.
Ο Αλέκος Φασιανός εννήθηκε στην περιοχή της Πλάκας στην Αθήνα. Σπούδασε βιολί στο Ωδείο Αθηνών και ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών το διάστημα 1956-1960 στο εργαστήριο του Γιάννη Μόραλη. Μελέτησε την αρχαία ελληνική αγγειογραφία και τη Βυζαντινή εικονογραφία. Παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας στην École des beaux-arts του Παρισιού, με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης (1962-1964), κοντά στους Clairin και Dayez. Το 1966 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, ενώ από το 1974 ζει και εργάζεται στο Παρίσι και την Αθήνα. Από το 1959, χρονιά της πρώτης ατομικής του παρουσίασης στην Αθήνα, έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από εβδομήντα ατομικές εκθέσεις σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Παρίσι, Μόναχο, Τόκυο, Αμβούργο, Ζυρίχη, Μιλάνο, Βηρυτό, Στοκχόλμη, Λονδίνο και αλλού. Συμμετείχε επανειλημμένα σε ομαδικές εκθέσεις και γνωστές διεθνείς διοργανώσεις ανά την υφήλιο. Ο Φασιανός ασχολήθηκε επίσης με τη χαρακτική, το σχεδιασμό αφισών, καθώς και τη σκηνογραφία, συνεργαζόμενος κυρίως με το Εθνικό Θέατρο (Αμερική του Κάφκα σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού, 1975, Ελένη του Ευριπίδη, 1976, Όρνιθες του Αριστοφάνη, 1978 κ.ά.).
Το χαρακτηριστικό ύφος του Φασιανού διαμορφώνεται στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Τρία βασικά θέματα έμειναν αναλλοίωτα στη διάρκεια της πορείας του: άνθρωπος, φύση, περιβάλλον. Η σπουδή του ελληνικούπολιτισμού και η ενασχόληση με τις γραφικές τέχνες και τη χαρακτική επηρέασαν και το ζωγραφικό του έργο. Στις πρώτες συνθέσεις του κυριαρχεί η μορφή του αξιωματικού με τα φουσκωτά, κόκκινα μάγουλα, τα φανταχτερά σιρίτια στη στολή και το γελοιογραφικά υποβλητικό ύφος. Σταδιακά οι μορφές κινούνται και αποκτούν δική τους ζωή. Γίνονται ζεύγη που γεμίζουν το χώρο μόλις αγγίζουν η μία την άλλη, μένοντας ωστόσο ενωμένες σχεδιαστικά σε μία μάζα.
Ανέλαβε την εικονογράφηση αρκετών βιβλίων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, γνωστών ποιητών και συγγραφέων. Έχει επίσης εκδώσει και δικά του κείμενα, πεζά και ποιητικά. Για το σύνολο της δουλειάς του έχουν γυριστεί τέσσερις ταινίες για την ελληνική και τη γαλλική τηλεόραση, ενώ κυκλοφορούν μονογραφίες που αναφέρονται στην εικαστική παραγωγή του. Το 1999 ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΠΑΣΟΚ σε τιμητική (μη εκλόγιμη) θέση. Απεβίωσε σε ηλικία 86 ετών στις 16 Ιανουαρίου 2022.
